තලියේ කිඹුලන් දැකීම නොහොත් මහින්ද චින්තනය වටේම කරකැවීම

අප හිතමිත්‍ර ගුණසිරි සිල්වා සරසවි සම්මාන ගැන "සත්හඬ" පුවත්පතට  ලියා තිබූ අදහස් අවිවේකී බව මැද්දේ  වුවද යළි මෙනෙහි කරන්නට සිතුණේ සරසවි සම්මාන උළෙල රූපවාහිනියෙන් නැරඹූ පසුවය.

සම්මාන උළෙල ගැන නම් කියන්නට තිබෙන්නේ එය අජූත ඉදිරිපත් කිරීමක් බවය. 

සංගීතාට නම් නිවේදන කටයුතු බැරි බව දන්නා නිසා ඒ ගැන පුදුමයක් නැත. ප්‍රශ්නය ඇය මේ නොගැලපෙන වැඩේට තෝරා ගත්තේ කවුරුන්ද කියාය. එහෙත් කමල්..? කමල් අද්දරආරච්චි මීට පෙර ප්‍රේක්ෂකයා සිය ග්‍රහණයට නතුකොට  ගනිමින් කොතරම් වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කොට ඇත්ද...

මෙවර ඔහුගේ ග්‍රහණය බිඳවැටෙන්නට හේතුව පෙර සූදානමක් නොමැතිවීම මෙන්ම සමකාලීන සිනමාව ගැන සංවේදී නොවන්නට තරම් හුදෙකලා වීම විය යුතුය. නැත්නම්  "ඔබ නැතුව ඔබ එක්ක" චිත්‍රපටය "ඔබ නැතුව ඔබත් එක්ක" කියා නැවත නැවතත් පුනරුච්ඡාරණය කරන්නේ නැත.

සුගතපාල සෙනරත් යාපාට සම්මාන පිදීමට පෙර ප්‍රසන්න විතානගේ  හේතු පාඨය කියවද්දී එය නිමා වීමට පෙර සම්මානලාභියා වේදිකාවට කැඳවාගෙන විත් හේතු පාඨය කියවන අතරතුර සම්මානය ලබා දීමට  තරම් වේදිකා පරිපාලකයින් මොන්ටිසෝරි දරුවන්ගේ මට්ටමට පත් වූයේ ඔවුන්ට අත්දැකීම් නොමැතිකමින්ද...

මේ අවස්ථාව මැනැවින් කළමනාකරණ කරගන්නට ප්‍රසන්න ප්‍රශස්ත උත්සහයක් ගත් බව කිව යුතුය. අවසානයේ සුගතපාල සෙනරත් යාපා  වාරුවෙන් ගොස් අසුනේ හිඳගන්නා විටත් කියවා  නිම කරන්නට නොහැකි වන තරමේ දිග  හේතු පාඨය කියැවූ ප්‍රසන්න "සම්මාන ලබන්නේ" යන්න "සම්මාන ලැබුවේ" කියා යන්තම් ජාම බේරා ගත්තේය.

සිංහල සිනමාවේ ඉතිහාසය දශක වලට බෙදා කළ ඉදිරිපත් කිරීම ලියා තිබුණේ සිනමාව ගැන සුළුවෙන් හෝ අධ්‍යයනය කළ අයෙකු වන්නට බැරිය.  එකී පිටපත උඩින් පල්ලෙන් අතපත ගා තමන්ට රිසි චිත්‍රපට වල රූපාවලි පෙන්වීමක් විය. එම විචිත්‍රාංගයේ  කිසිදු ඒකමිතියක් නොවීය. 

සම්මාන ප්‍රදානය අතරතුර ඉදිරිපත් කළ අංගයන්ගෙන් වැඩිහරියක් මෙලෝ රහක් නැත. 

අවසානයේ සමාප්ත ගීතය පසුබිමින් වාදනය කෙරෙද්දී  සනත්  නන්දසිරි ප්‍රමුඛ පිරිසගේ  තොල් සෙලවීම් සමඟ හඬ සම්පාත නොවීමෙන් ගායනය  විකාරයක් බවට පත් විය. 

දැන් සම්මාන දෙසට හැරෙමු.

මෙවර සරසවි සම්මාන උළෙලේ  සමහර  සම්මාන ගුණසිරිගේ  මෙන්ම අපගේද හොඳ මිතුරෙකු වන  ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ  "මහරජ ගැමුණු" චිත්‍රපටයට  හිමිවීම  ගැන මගේ එතරම් ප්‍රසාදයක් නැත. ඊට හේතුව වන්නේ  සමහර අංශවලින් ලබාදුන් සම්මාන වෙනත් චිත්‍රපට වලට හිමිවිය යුතු  යැයි හැඟෙන  බැවිනි. 

කවර  සම්මාන උළෙලක් අවසානයේදී  වුවද  මෙවන් නොගැලපීම් පිළිබඳ  කතාබහ මතු කිරීම සිනමාවේ දියුණුවටම හේතු වේ.

මෙසේ වන්නට හේතු කීපයක් වේ. සම්මාන උළෙලක සිටින ජූරි සභිකයින්  විවිධ මතිමතාන්තර වල එල්බගත්, විවිධාකාරයෙන් කලාව වින්දනය කරන අය වලුන් වීම ස්වභාවිකය. 

උදාහරණයක් ලෙස කිසියම් සම්මාන උළෙලක් විනිශ්චය කිරීමේදී ගුණසිරිත්, නිහාල් පීරිසුත්, අජිත් ගලප්පත්තිත්  

එකට අසුන් ගතහොත් මේ වෙනස වටහා ගත හැකි වනු ඇත. ඊට යාබද අසුනක් මා හට පැවරුණහොත් තත්ත්වය වඩාත් උග්‍ර වනු නොවනුමානය.

මෙවර සරසවි සම්මාන උළෙලේ හොඳම වේශ  නිරූපනය මෙන්ම හොඳම සහය නළුවා සම්මාන   "ඇඩ්‍රස් නෑ" චිත්‍රපටයට  ලැබුණේ නම් මා වඩාත්  කැමැතිය. එසේම හොඳම නිළිය විය යුත්තේ "බොරදිය පොකුණේ" කෞශල්‍යා බවද , "ඔබ නැතුව ඔබ එක්ක" ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කළ ශ්‍යාම් හොඳම නළුවාට නිර්දේශ විය යුතු බවද, හේමාල්ට ජූරියේ සම්මානයක් දී හොඳම නළුවාට නිර්දේශ නොකළා නම් හොඳ බවද  මගේ තක්සේරුවයි. 

එහෙත් ගුණසිරි මා හා එකඟ වනු නොවනු කෙසේ වෙතත්  ජූරිය එසේ සිතා නැත.  වෙනත් සම්මාන උළෙලක් පැවැත්වුවහොත් එහි විනිශ්චයන් මෙවර සරසවි සම්මාන උළෙලේ තීන්දු තීරණ වලට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් වීමට ඉඩ ඇත.

මා සිතන්නේ සිනමාවේ වර්ධනය වෙනුවෙන් විචාරකයාගේ කාර්‍යභාරය විය යුත්තේ සංසන්ධනාත්මකව හා තර්කානුකූලව මෙවන් යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීම බවය. 

එහෙත් ප්‍රවීණ සිනමා විචාරකයෙකු වන ගුණසිරි සිල්වා සිනමා විචාරය පසෙක තබා තමන් දෑස් නිලංකාර කොටගෙන සිටින යහපාලන කණ්නාඩියෙන් මහින්ද චින්තන භීතිකාවක් මවා පා ඇත.

ගුණසිරි කියන්නේ "මහරජ ගැමුණු"ට  හා  ජැක්සන් ඇන්තනිට සම්මාන දුන්නේ ජූරිය මහින්ද චින්තනයට නතු වූ නිසා කියාය.  

තම අප්‍රකාශිත චේතනාව වරනැගීම සඳහා ගුණසිරි ජූරියේ සාමාජිකයින්ගේ සිනමාව පිළිබඳ ප්‍රාමාණික දැනුම ප්‍රශ්න කරන්නට තරම් අන්තගාමී වෙයි.

ගුණසිරිගේ ප්‍රවාදයන් මේ ආකාරයට ප්‍රශ්න කිරීමට කැමැත්තෙමි.

ජයන්ත, උතුර  යුද්ධයෙන් ජය ගත යුතු යැයි තරයේ ඇදහූවෙකු නිසා රාජපක්ෂලාගේ මානුෂීය යුදකාමී මතවාදයන්ට  සමගාමීව නිර්මාණය කළා යැයි ගුණසිරි විශ්වාස කරන "මහරජ ගැමුණු" චිත්‍රපටයට සම්මාන ලැබුණේ මහින්ද චින්තනයේ බලපෑමෙන් නම් හොඳම නළුවාට හිමි සම්මානය ලැබිය යුත්තේ ගැමුණුට රඟපෑ උද්දිකට නොවේද..? මහින්ද චින්තනයෙන් සම්මාන දෙන්නේ ගැමුණුට නොව එළාරටය. මහින්දට නොව ප්‍රභාකරන් පාර්ශවයටය. මේ නම් අපබ්‍රංශ කතාවක් නොවන්නේද. 

අනෙක් අතට මහින්ද චින්තනයේ පෙරමුණේ රාළ කෙනෙකු නිසා ජැක්සන්ට සම්මාන දෙන්න හිතුවා නම් "ඇඩ්‍රස් නෑ" චිත්‍රපටයටද සම්මාන බෙදා දෙන්නට තිබුණා නොවේද..?

‍යහපාලනය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි "පුරවැසි බලයේ" නියමුවෙකු වූ බුද්ධදාස ගලප්පත්ති, දශක ගණනාවක පටන් සිනමා විචාරයේ යෙදෙන ඈෂ්ලි රත්නවිභූෂණ මෙන්ම එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ රෝසි සේනානායක මහින්ද චින්තනයේ ගොදුරක් වූවා යන්න ඔවුන්ට කරන අපහාසයන් නොවන්නේද..

පුෂ්පා රම්ලනීගේත්, ටියුඩර් වීරසිංහගේත් සිනමාව පිළිබඳ ප්‍රාමාණික දැනුම ගුණසිරි ප්‍රශ්න කරයි. සිනමා ජූරි වල කටයුතු කොට ඇති හා ඉදිරියේදීද කටයුතු කරනු ඇති ගුණසිරි සිල්වාගේ සිනමාව පිළිබඳ ප්‍රාමාණික දැනුම යමෙකු ප්‍රශ්න කළහොත් ඔහු  ලබා දුන් හා දෙන විනිශ්චයන් දිනෙක අභියෝගයට ලක් නොවන්නේද..?

ඈෂ්ලිට, බුද්ධිට මෙන්ම ටියුඩර්ටද රංගනවේදය පිළිබඳ අවබෝධයක් නැතැයිද, ජූරි සභාවේ සිනමා ඥානය ප්‍රශ්නකාරී බවද පැවසීමෙන් නොනැවතී "මහරජ ගැමුණු" දැවැන්ත චිත්‍රපටයක් යැයි ඔවුන් මුළාවේ වැටුණා යැයි පැවසීමෙන් ඔහු ජූරියට කරන්නේ බලවත් අපහාසයකි. 

එසේ මුළවේ වැටෙන්නට තරම් ඈෂ්ලිලා සිනමා විචාරයේ බබ්බුද. අනෙක කිසියම් දේශපාලන දෘෂ්ටිවාදයක් විසින් ජූරි සභාවේ බහුතරය අන්ධ කරන්නට තරම් ඔවුන් අත්දැකීම්වලින් නොපැසුණ අයද.

ගුණසිරිගේ උවමනාව කූටප්‍රාප්තියට පත්වන්නේ ජැක්සන් වෙත දමා ගසන අවලාද වලිනි. එනම් යහපාලනයේ කසකරුවෙකු වන ගුණසිරිට   මහින්ද චින්තනයේ පෙරගමන්කරුවෙකුට සම්මාන දීම පිළිබඳ ඇතිවන විචිකිච්ඡාව හැර අන් කවරක්ද ? ජැක්සන් මවාගත් උජාරුවකින් සම්මානය  ලබාගත් බව ගුණසිරි කියන්නේ ඒ නිසා නොවේද ?  නැතහොත් විචාරයකදී සම්මානලාභියාගේ උජාරුව වැදගත්ද ?

සම්මානය ප්‍රකාශයට පත් වූ කළ ජැක්සන් නැගී සිටියේත්, ඇවිද ගියේත්, සම්මානය ලබා ගත්තේත් ඉමහත් උජාරුවකිනි. එසේ උජාරු වන්නට ජැක්සන්ට අයිතියක් ඇත. එය නිකම්ම නිකං උජාරුවක් නොවේ.

ඒ,  ජෝ අබේවික්‍රමගෙන් පසු හෙළ සිනමාවට දායාද වූ විශිෂ්ටතම රංගධරයා තමන් නිසාය. කවර ආංඩුවක් බලයට පත්වූවත් තමන්ගේ ප්‍රතිභාන්විත රංගනය නොසලකා හරින්නට නොහැකි බව සනාථ වූ නිසාය.

 අගමැතිවරයා ඉදිරියේ කොන්ද කෙලින් තබාගෙන සම්මානය ලබාගන්නේත් ඒ උජාරුව නිසාය. මුහුණ බෙරි කොටගෙන වුවද අගමැතිවරයා මදක් ඉදිරියට නැවී සම්මානය  පුදන්නේ ජැක්සන්ගේ  ඒ උජාරුව දැණුන නිසාය. එය දකින ජැක්සන් ඇන්තනි නම්වූ අසහාය රංගධරයාට පමණක් නොව අපටද උජාරුය.

සිනමා විචාරකයෙකු ලෙස ගුණසිරි කළ යුතුව තිබුණේ "දුටු ගැමුණු" චිත්‍රපටය අනෙක් චිත්‍රපට අතර තබා එහි දුබලතා සංසන්ධනාත්මකව පෙන්වා දීමය. නැතහොත් එළාර චරිතය නිරූපණය කිරීමේදී ජැක්සන් එකී චරිතයට සාධාරණයක් කොට නැතිනම් ඒ බව පෙන්වා දීමය. ශ්‍යාම් ප්‍රනාන්දුගේ හෝ හේමාල්ගේ රංගනයන් ජැක්සන්ගේ රංගනය අභිබවා යන්නේ කෙසේදැයි පෙන්වා දීමය.

ජැක්සන්ගේ හෘදය සාක්ෂිය පළා ගොස් බොහෝ කල් බව පවසන ගුණසිරිගේ හෘදය සාක්ෂිය මීට වසර හයකට පෙර මා ප්‍රශ්න කළ අයුරු සටහන් කරමින් මේ ලිපිය අවසන් කරමි. ඒ ප්‍රශ්න කිරීම අදටත් අදාළය.

පහත උපුටනය  2010 ඔක්තෝබර් 3 දා ලක්බිම ඉරිදා සංග්‍රහයෙනි.

"පසුගිය ජනාධිපතිවරණ සමයේ (2010 බව අවධාරණය කරමි) දිනෙක හදිසියෙන් මා ඇමතූ ගුණසිරි සිල්වා කලාකරුවාගේ කාර්‍යභාරය පිළිබඳ පැවැත්වෙන සම්මන්ත්‍රණයකට සහභාගි වන ලෙස මට ආරාධනය කළේය. ඒ වන විට ඔහු සිරිකොතට සම්බන්ධ වී එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ  "සියරට" පත්තරේ කර්තෘකම කරන බව මම දැන සිටියෙමි. ඇත්තේ සිට සියරටට පැමිණි ගමනේ සංක්‍රාන්ති සමයේදී තමන් පය තබන්නට යන ඉම පිළිබඳ දෙගිඩියාවෙන් විවිධ හේතු කාරණා දක්වමින් ඔහු කතා කළ අයුරු එවේලේ මට සිහිපත් විය.

ගුණසිරි මට ආරාධනා කළේ ජෙනරාල් වෙනුවෙන් කඩේ යන කලාකරුවන් අතරට එක් වන්නටය. ඒ මොහොතේ ජෙනරාල්ට රට භාර දෙනවා යනු සියතින් ගෙල් වැලලා ගෙන තමන්වම තමන් උල තබා ගැනීමක් වන බව මම ඉතා නිවැරැදිව දැන සිටියෙමි.

ඇත්ත පත්තරෙන් පටන් ගෙන මාක්ස්වාදී  විචාරක ලේබල්  ගසා ගන්නා ගුණසිරි සිල්වා ඉවර වන්නේ එතැනිනි"

 තවත් කලාකාරයෙකුගේ හෘද සාක්ෂිය ප්‍රශ්න කරමින්, ඔහු තුළ වන උජාරුවට සිනාසෙමින්, ජූරියේ සිනමාව පිළිබඳ දැනුමේ ප්‍රාමාණික බව ප්‍රශ්න කරන්නේ මේ ගුණසිරි සිල්වාය.

(මේ ලිපිය අද "සත්හඬ"  පුවත්පතේ සිහිනය අතිරේකයේ පළවී ඇත.)

 කෙටිකතා එක්ක කවි   කියවන්න. මෙතැනට යන්න